The Way of the Water
પાણીનું વહેણ- ઉર્સુલા લેગુઈન
માનવ સ્વભાવને હંમેશા યુદ્ધ અને યોદ્ધાઓનું આકર્ષણ સદી ઓ થી થતું રહ્યું છે. યોદ્ધા એટલે હિંમત, તાકાત, ફરજ, ખુમારી, માણસાઈ અને માનવતાનું પ્રતીક. આ ઓળખાણ યોદ્ધાની આપણા મનમાં છવાયેલી છે. હવે આપણને પ્રશ્ન એ થાય કે જો હૂં આ યુદ્ધ ના કરું અને પાછો વાળું તો આ બધા ગુણો કોની પાસે માંગુ? મારે ક્યાં જવું જોઈએ? લાઓત્સે કહે છે: પાણી ને રસ્તે વહેવું જોઈએ.
પાણીનો એક સ્વભાવ છે અને તે બધાને ખબર છે કે પાણી પોતાનો રસ્તો હંમેશા બનાવી જ લે છે. અને તે હંમેશા નીચે તરફ વહેવાનું જ પસંદ કરે છે. ઉપર તરફ નહિ. ગમે તેવો પાવરણ રસ્તો હોય, ઊંચા નીચા ખડકો હોય, રસ્તામાં અનેક મુશ્કેલીઓ કે અવરોધો આવે એ બધાને સાથે લઈને, એ બધાને સ્વીકારીને પાણી પોતાના રસ્તે વહેતું જ રહે છે. મુશ્કેલીઓથી કોઈ જગાએ એ અટકતું નથી.
સાગરમાં આવતી ભરતી કે ઓટ એ ચંદ્રની વધઘટ પર આધાર રાખે છે. સાગરની ભરતી ઓટ ચંદ્રની કળાથી પ્રેરાય છે. જ્યારે મોટા મહાસાગરના મોજા ખુલ્લા વિશાળ દરિયામાં પોતાની મરજી મુજબ ઉછળે છે, દરિયાની ઊંડે શાંત પાણી પણ સતત વહેતું જ રહે છે. તળાવનું પાણી સ્થિર હોય છે છતાં પણ એ અદૃશ્ય રીતે વરાળમાં રૂપાંતર થઈને ઊંચે ઉડી જાય છે. નદી પર બંધ બાંધો કે નદીના પાણીને બીજી તરફ વાળો છતાં પણ તે પાણીને રોકી શકતું નથી. એ તો વહેતું જ રહે છે. નદી જ્યાં જ્યાંથી વહેતી હોય છે તે દરેક ગામ કે શહેર, ત્યાંના લોકો નદીના પાણીનો એટલો બધો ઉપયોગ કરે છે કે એ દરિયા સુધી પહોંચી જ નથી શકતી, નદી તો પણ પોતાની મસ્તીમાં મસ્ત વહેતી જ રહે છે, કારણ કે વહેતા રેહવું એ નદીનો સ્વભાવ છે. નદીનું પાણી ઝાકળ, ધુમ્મસ કે વરાળ સ્વરૂપે ઉપર ઉડે છે ને અને વાદળું બનતી ફરી પાછી પૃથ્વી પર વર્ષા બનીને વરસતી અને સમુદ્ર ને ભરતી હોય છે.
પાણીનો પોતાનો કોઈ નિશ્ચિત રસ્તો હોતો નથી. એ તો અનિશ્ચિત રીતે પોતાને જ્યાં જ્યાં જગ્યા મળે ત્યાંથી પોતાનો રસ્તો બનાવી લે છે. આમ એક રીતે પાણી તકવાદી છે. જ્યાં તક મળે ત્યાં એ પોતાનો રસ્તો બનાવીને જ રહે છે. અને સમગ્ર પૃથ્વી ના સમસ્ત જીવ આ શાંત, શરણાગત, અનિશ્ચિત, અનુકૂળ પણ સતત બદલાતા તત્ત્વ પર નિર્ભર છે.
નદી નો પ્રવાહ નું આ પ્રતીક મને ચાલતા રહેવાની હિંમત આપે છે. મને પ્રેરિત કરે છે, જે મને નરસા સમય કે જગ્યા ની પાર લઇ જાય છે. એવી હિમ્મત જે પસંદગી ને આધીન છે, અનિવાર્ય પણે જે ક્યારેક દમન નો ઉપયોગ પણ કરે છે. છતાંય હમેશાં ઉત્તમ, સરળ માર્ગ શોધે છે અને ક્યારેક સરળ માર્ગ નો પણ મળે, છતાંય વહેતી રહે છે.
“The election Lao tsu and a Cup of water” માંથી ઉદધૃત
મનન ના પ્રશ્નો:
૧. પાણી નું વહેણ તમારા માટે શું માન્યતા ધરાવે છે?
૨. શું તમારી સાથે એવો કોઈ પ્રસંગ બન્યો છે જ્યાં તમે પાણી ના દરેક રંગો ને મેહસૂસ કર્યો હોય?
૩. તમને પાણીના વહેણ માં વહેવા શું મદદરૂપ બને છે?
excerpted from the post The Election Lao Tzu and A Cup of Water. [Illustration offered as an anonymous gift :-)]
SEED QUESTIONS FOR REFLECTION: What does the way of the water mean to you? Can you share a personal story of a time you felt like water in all its different hues? What helps you flow like a river?
Add Your Reflection
19 Past Reflections
On Dec 12, 2022 alejandra wrote :
Post Your Reply
On Apr 10, 2017 A.M.V. Alagappan wrote :
Water is perhaps only thing in nature that takes three states. It is in solid state as ice and snow. In liquid state as water. In gaseous state as steam.
Post Your Reply
On Apr 6, 2017 LM wrote :
1 reply: Namaste | Post Your Reply
On Apr 6, 2017 Michael wrote :
"a peaceful warrior must wait for the mud to settle and the waters to clear so the right action arises by itself" from an adapted poem by Lao Tzu. So clarity comes from waiting for me. Ah the need for patience. An old Vermonter I once met said, "Patience is a virtue and the only way to obtain it is by waitin' ".
1 reply: Amen | Post Your Reply
On Apr 5, 2017 Craig Coss wrote :
Even in some warrior mythologies, the powers of water are exalted. King Arthur, the model knight in England and France, was given his peerless sword, Excalibur, by Vivian, the Lady of the Lake. And after receiving his sword, the wizard Merlin asked Arthur, “Which is greater—the sword or the scabbard?” Arthur replied, “The sword, of course.” But Merlin revealed that the scabbard was the greater, for it while wearing it, Arthur could never be wounded by a blade—as water cannot be cut, but rejoins and mends itself as though nothing ever severed it.
1 reply: T | Post Your Reply
On Apr 4, 2017 me wrote :
Changing and embracing everything (one) you come in contact with. Having quality personal time ... Helps me to "flow like a river". Reading "The Way of Water " helped me to be still and know today! VERY THANKFUL for it ... And for many of the reflections offered above! I crave the path of water!
Post Your Reply
On Apr 4, 2017 Nicole wrote :
What I admire about water is its ability to always choose the path of least resistance and flow with it.
Post Your Reply
On Apr 3, 2017 Suchitra wrote :
A wonderful dimension regarding the qualities of water. Nature is always speaking to us in volumes which can be heard in the gentle gurgling of river water, the roaring water falls, splashing sea waves, gentle breeze, thundering lightning, cool breeze to scorching heat. We have to acknowledge that all are essential components of nature destined to do their duties according to the laws of nature and seasons. We should learn to visualize the ever changing nature in all its "finery and fiery", because "IT IS SO". Similarly we humans must learn to adapt to the situations because life is meant to be lived and to be appreciated and not to be analyzed, because "IT IS SO".
1 reply: Again, | Post Your Reply
On Apr 3, 2017 Jagdish P Dave wrote :
Post Your Reply
On Apr 2, 2017 david doane wrote :
The way of water means being present, spontaneous, responsive to circumstances, adjusting in every moment, taking the path of least resistance, staying within one's own abilities, doing one's own thing, being nongoal-directed, and being persistent. This way can wear down obstacles, just as water does, but that's not water's intent or purpose. I've at times lived some qualities of the way of water, but have never fully lived that way, which is very difficult to accomplish. What helps me flow like a river is being in the present, focusing on process and not on outcome. It would be wonderful for us to stop glamorizing the way of the warrior and begin to value the way of water.